रक्तो रोडोडेन्ड्रन (लाली गुराँस)
परिचय
नेपालको प्राकृतिक सुन्दरता, सांस्कृतिक विविधता र समृद्ध जैविक विविधताको प्रतिकात्मक रूपमा राष्ट्रिय फूलले ठूलो भूमिका खेल्छ। नेपालको राष्ट्रिय फूल रक्तो रोडोडेन्ड्रन (Rhododendron arboreum) हो, जसलाई स्थानीय भाषामा लाली गुराँस पनि भनिन्छ। यो फूल नेपालको हिमाली क्षेत्रमा पाइने र नेपाली संस्कृतिमा गहिरो महत्त्व राख्छ।
वैज्ञानिक विवरण
- वैज्ञानिक नाम: Rhododendron arboreum
- परिवार: Ericaceae
- रंग: रातो, गुलाबी, सेतो (तर राष्ट्रिय फूल रातो रंगको मानिन्छ)
- उचाई: १०–२० मिटर सम्म
- फुल्ने मौसम: मार्च–अप्रिल (फागुन–चैत्र)
किन रक्तो रोडोडेन्ड्रन नै राष्ट्रिय फूल?
प्राकृतिक सुन्दरता
नेपालको पहाडी भू-भागमा यसको रातो रंगले वातावरणलाई मनमोहक बनाउँछ।
सांस्कृतिक महत्त्व
हिन्दू धर्ममा यसलाई पवित्र मानिन्छ र विभिन्न चाडपर्वमा प्रयोग गरिन्छ।
जैविक विविधता
यो नेपालको ३०० भन्दा बढी रोडोडेन्ड्रन प्रजातिहरू मध्ये सबैभन्दा प्रतिनिधि हो।
आर्थिक उपयोगिता
यसको मकै (फूल)बाट चटनी, ज्यूस र औषधि बनाइन्छ।
रोचक तथ्यहरू
- नेपाल सरकारले सन् १९६३ मा यसलाई आधिकारिक रूपमा राष्ट्रिय फूल घोषणा गरेको थियो।
- यो फूल नेपालको ध्वजमा पनि प्रेरणा दिने मानिन्छ।
- हिमाली क्षेत्रमा यसको रुखले ठूलो भूमिका खेल्छ, जसले वातावरण संरक्षणमा मद्दत गर्छ।
निष्कर्ष
रक्तो रोडोडेन्ड्रन नेपालको गौरव हो। यसले हाम्रो प्राकृतिक सम्पदा, संस्कृति र राष्ट्रिय पहिचानलाई प्रतिनिधित्व गर्छ। यसको संरक्षण र प्रवर्द्धन गर्नु हामी सबैको कर्तव्य हो।
No comments:
Post a Comment